Capital / Alkollü İçecekte Arz Fazla Fiyat Yine Yüksek

"ALKOLLÜ İÇECEKTE ARZ FAZLA FİYAT YİNE YÜKSEK"

LEVENT KÖMÜR

MEY DIAGEO GENEL MÜDÜRÜ

15 YILDA 13'E KATLANDI Alkollü içecek sektöründe arz fazlası mevcut. Üretim kapasitelerinin yüzde 50'si kullanılıyor. Sektördeki arz fazlasının nedeni son 15 yılda ÖTV oranlarında yüzde 1.244 oranında yaşanan artış. Bu durum tüketici talebini ya baskıladı ya kayıp-kaçağa yönelmesine yol açtı. 2011 yılında Türkiye'de rakı tüketimi 48,8 milyon litreyken, 2019 yılında 27.7 milyon litreye kadar düştü. 2020 yılında alınan kayıp kaçak aksiyonları ve ÖTV inisiyatifleriyle pazar bandrollü tüketime doğru kaydı. 2021 yılında 37,4 milyon litreye çıktı.

ÖTV ETKİSİ

Sektörümüzde arz-talep dengesini etkileyen en önemli faktör ÖTV. Bu rakam yılda iki kere ÜFE artışına göre düzenleniyor. Ayrıca Avrupa Birliği'ne uyum çerçevesinde 2012 yılından itibaren ithal içkiler ve yerel İçkiler arasındaki vergi oran eşitlendi. Bu da sektördeki ithal- yerli üretim dengesinin ithalden yana değişmesine neden oldu. İç piyasada ithal içki oranı 2007'de yüzde 6,6'yken 2021'de bu oran yüzde 37,1'e yükseldi. Sektörde arzda fazlalık mevcut.

ÇÖZÜM ÖNERİSİ

Fiyat üzerindeki ana etken ÖTV değişikliği olduğu için kapasite kullanımının fiyata olan etkisi düşük. Bu sorunların etkin çözümü için ÖTV kanununda bir değişiklik yapılıp daha adil hale getirilmesi gerekiyor. Yılda iki kere ocak ve temmuz aylarında ve ÜFE'ye göre artırılması yerine en az birkaç yıl artışların dondurulması ve/veya yılda bir kere mart ayında Merkez Bankası enflasyon hedefine göre artırılması daha adil olacaktır. Aynı zamanda ihracattaki yapılacak artışlar da kapasite kullanım oranını artırdığı için verimliliği yükseltir.